به گزارش تحریریه، ایجاد قطب سوم خودروسازی در کشور که رسانه ها از آن خبر داده اند، باتوجه به آنچه در صنعت خودروسازی ایران اتفاق افتاده است بیش از آنکه امیدبخش باشد ابهام آفرین است. چرا؟

پاسخ روشن است. در ایران دهها شرکت خودروسازی وجود دارد که حدود 16 شرکت از آنها فعالیت دارند و تولید می کنند و اگر بستر رقابت برای تبدیل شدن به قطب سوم خودروسازی به صورت آزادانه وجود داشت، طبیعتا این شرکت ها کاندیدای اصلی تبدیل شدن به قطب سوم خودروسازی و شرکت در رقابت برای اول شدن بودند. این اتفاق به دلایل واقعی نیفتاده، اما به یک باره خبر می رسد که یک شرکت فعال در حوزه صنایع غذایی به این نتیجه رسیده است که زمین رقابت در صنعت خودروسازی به قدری مهیا است که می توان با یک سرمایه گذاری سنگین برای وارد آن شد و 1 میلیون دستگاه هم تولید کرد. 

مهدی امینی قائم مقام مدیر عامل و عضو هیات مدیره گروه زر در نشست خبری با رسانه ها و پس از برشمردن اینکه زرخودرو مجوزهای لازم را برای تاسیس کارخانه خودروسازی اخذ کرده است، گفت:

• برای زرخودرو ساختمان مرکزی و زمینی به مساحت تقریبی  440 هکتار در استان البرز – اتوبان کرج خریداری شده است.
• زرخودرو جواز تاسیس برای ساخت یک میلیون دستگاه انواع خودروی مختلف، از خودروی اقتصادی گرفته تا خودروی سواری و انواع کامیون و کامیونت را کسب کرده است.
• مذاکراتی با چندین برند صورت گرفته است و زمانی که به نتیجه رسید نتایج آن اعلام می‌شود.

ضمن آرزوی موفقیت برای مجموعه زر نمی توان از کنار دهها ابهام گذشت که با توجه به دال متعالی رقابت آزاد، منصفانه و شفاف نمی تواند مبهم باقی بماند و نیازمند شفاف سازی است. زیرا صنعت خودروسازی ایران در دهه های گذشته صنعتی:

1. دولتی
2. خصوصی شده در بازار سرمایه
3. میدان تاخت و تاز متغیر مداخله گر خارج از صنعت و رقابت
4. مستثنی شده از اعمال قانون تجارت

بوده و چطور ممکن است یک سرمایه گذار با رویت چنین سابقه های متناقضی در صنعت خودروسازی کشور به این جمعبندی برسد که می توان با برگزاری یک نشست خبری و خرید 440 هکتار زمین؛ وارد چرخه خودروسازی شد و 1 میلیون دستگاه هم تولید کرد؟

سیاستگذار اقتصادی کشوری که با مشکل خروج چند ده میلیارد دلار از دارایی های مردم مواجه است اگر نقطه عزیمت خود برای پیشرفت را جذب سرمایه خارجی تعیین کند، سوراخ دعا را گم کرده است. نمی توان برای سرمایه های داخلی برنامه نداشت، اما به دنبال سرمایه گذاری خارجی دوید. اگر برای سرمایه های داخلی که در حوزه خودرو فعالیت می کنند کارسازی و کمک انجام می شد، تاکنون قطب سوم خودروسازی شکل گرفته بود و اصولا سازوکار بازار باید به گونه ای باشد که تمام فعالان صنعت که در خود توان نقش آفرینی می بینند وارد عرصه شده و بخت خود را بیازمایند. 

نام زرخودرو نخستین بار در واپسین روزهای سال 1400 و در رسانه منتسب به شورای عالی امنیت ملی یعنی نورنیوز بر سر زبان ها افتاد که گفته شد پس از نشست با محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور می خواهد در کنسرسیومی با حضور ماموت، میهن و گلرنگ اقدام به خرید سهام دو خودروسازی دولتی کرده و خصوصی سازی واقعی رقم بزنند. نپخته بودن طرح و ابهام های فراوان باعث شد این کنسرسیوم قبل از شکل گیری کامل منتفی شده و طرح واگذاری هم کنار گذاشته شود. 

اما اظهارات مدیر ارشد گروه زر برای پیشبرد طرح خودروسازی نشان می دهد که طرح به آرامی در جریان است و اعلام عدد خیره کننده تیراژ 1 میلیونی نشان می دهد که نمی تواند پای سازوکارهای خارج از دید برای استفاده از ظرفیت خودروسازی دولتی در میان نباشد، زیرا رسیدن به تولید 1 میلیون دستگاه در سال شدنی نیست و اگر زرخودرو به این عدد برسد دیگر قطب سوم خودروسازی نیست، بلکه قطب اول خودروسازی است و در جایگاه فوق العاده ای در جهان قرار گرفته و جز 25 تولیدکننده بزرگ جهانی خواهد شد. 

چطور ممکن است که شرکتی بدون سابقه خودرویی و تنها در حال مذاکره با "برندهایی" بتواند به چنین عددی در تولید انواع خودرو برسد؟ ماجرا چیست؟

پایان/